Kimler tanıdı, kimler tanımaya hazırlanıyor?
İngiltere, Kanada ve Avustralya, 21 Eylül 2025 tarihinde resmen Filistin devletini tanıdıklarını açıkladılar.
Portekiz de benzer bir adım atmaya hazırlanıyor; resmi tanıma açıklaması bu dönemde gelmesi beklenenler arasında.
Avrupa’dan birçok ülke daha tanıma yönünde; bu ülkeler arasında Fransa, Belçika, Lüksemburg, Malta, Andorra ve San Marino gibi devletler var.
Fransa’nın Konumu
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, UN Genel Kurulu’nun bu yılki toplantısı sırasında Filistin devletini tanıma yönünde bir adım atacağını duyurmuş durumda.
Ancak, tanıma kararı gelinceye kadar bazı şartların yerine getirilmesi beklentileri var; örneğin Hamas’ın rehineleri bırakması gibi şartlar Fransa tarafından vurgulanıyor.
Uluslararası ve Diplomatik Arka Plan
Bu hareket, İsrail-Filistin çatışmasında özellikle Gazze Savaşı’nın başlamasından bu yana Batılı ülkelerde oluşan kamuoyu baskısı ve insani krizlerin görünürlüğünün artmasıyla ilişkili.
Bir “iki devletli çözüm” (Two-State Solution) çağrısı yeniden güç kazanıyor; bu tanımalar hem sembolik hem de diplomatik baskı oluşturma aracı olarak görülüyor.
Ancak, tanımanın uluslararası hukuktaki etkileri sınırlı olabilir; BM Güvenlik Konseyi’nden geçecek bir tam üyelik için veto yetkisine sahip ülkelerin (özellikle ABD) desteği gerekecek.
Tepkiler ve Beklentiler
İsrail, bu tanıma kararlarına sert tepki gösterdi; bu tür adımların terörizme ödül verildiği yönünde eleştiriler yapılıyor.
Filistin yönetimi ise bu kararları memnuniyetle karşıladı; tanımanın sadece sembolik kalmaması, sahada da somut adımların atılması beklentisi var
Konferans ve Konuşma Planı
Erdoğan, UN Genel Kurulu’nun yüksek düzeyli toplantısı kapsamında düzenlenen “Filistin Devletliğini Tanıma Konferansı”nda bir konuşma yapacak. Bu konferans Fransa ve Suudi Arabistan tarafından sponsorlukla düzenleniyor.
Bu toplantının temel amacı, Filistin devletliğinin tanınmasına dair kararların artmasını sağlamak; iki devletli çözümün yeniden hayat geçirilmesi, uluslararası topluluğun bu sürece katılımının teşvik edilmesi.
Erdoğan’ın Vurguladıkları
Erdoğan, New York’a hareket etmeden önce yaptığı açıklamalarda, bu yılki Genel Kurul’un önceki toplantılardan ayırt edici olacağını söyledi; çünkü birçok ülke Filistin devletini tanıma kararlarını açıklıyor.
Türkiye’nin beklentisi, bu tanıma kararlarının “iki devletli çözüm”ün uygulanmasına ivme kazandırması yönünde. Erdoğan, özellikle Gazze’deki insani kriz, Doğu Kudüs’ün statüsü gibi konulara dikkat çekecek.
Uluslararası Etki ve Engeller
Erdoğan, ABD ile ilişkilerin, uluslararası diplomatik dengelerin ve BM yapısının bu süreçte önemli olacağını düşünüyor. Özellikle ABD’nin Filistin Başkanı Abbas’a New York’a gelmesi için vize verilmemesi gibi uygulamalar diplomatik gerilime neden olmuş durumda.
BM Güvenlik Konseyi’nde, tam üyelik ya da resmi devlet statüsü gibi ileri adımlar için veto yetkisine sahip ülkelerin tepkileri belirleyici olabilir. Türkiye, tanıma sürecinin yalnızca sembolik kalmaması, uluslararası hukukun normlarına uygun şekilde devam etmesi gerektiğini vurguluyor.
